Zoek in de market
Selecteer een branche
Zoekterm
Home » Maatschappelijk inkopen » Jargon
Wie maatschappelijk in wil kopen, raakt al snel verdwaald tussen allerlei termen. Dat is niet zo gek, want er zijn veel verschillende manieren om te werken aan een duurzamere, inclusievere wereld. Ondernemingen, lokale en landelijke overheden en zelfs de Verenigde Naties hebben allen eigen initiatieven opgezet. Bij zoveel gelijktijdige ontwikkelingen is het voorstelbaar dat niet precies dezelfde, eenduidige begrippen worden gebruikt. Op deze pagina staan de meest gebruikte begrippen uitgelegd.
Overheden, maar ook andere publieke en private organisaties, kunnen effectief maatschappelijk verantwoord inkopen bij sociale ondernemingen. Dit zijn ondernemingen die een maatschappelijke missie voorop hebben staan. Zij zetten hun activiteiten in om bijvoorbeeld betaalde banen te creëren voor mensen met een arbeidsbeperking, bij te dragen aan de energietransitie of een eerlijke handelsketen te creëren. Rendement is nodig voor een gezonde onderneming maar is bij deze bedrijven ondergeschikt aan de maatschappelijke missie. Deze ondernemingen zijn dus vooral gericht op het maken van maatschappelijke impact: ze maken daadwerkelijk een verschil op deze thema’s. Het woord sociale wordt vaak geassocieerd met arbeidsparticipatie, maar dat is slechts één van de zeven impactgebieden. Daarom worden sociale ondernemingen steeds vaker impactondernemingen genoemd.
De Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties zijn 17 doelen om te zorgen dat de wereld in 2030 eerlijker en duurzamer is – denk aan ‘geen armoede’, ‘gendergelijkheid’ en ‘klimaatactie’. Veel van die doelen komen terug in de thema’s die de Rijksoverheid heeft vastgesteld voor Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI), zodat overheden daar met hun inkoopkracht een bijdrage aan kunnen leveren. Een van die MVI-thema’s is inkopen met Social Return: een deel van de opdracht wordt ingezet om werk te creëren voor mensen met een zogeheten ‘afstand tot de arbeidsmarkt’.
Bij Social Enterprise NL hebben we 7 Impactgebieden gedefinieerd. Alle leden zijn ingedeeld op een van deze impactgebieden. Veel leden maken echter ook impact binnen een ander gebied. dat noemen we het secundaire impactgebied.
Een voorbeeld; Een bedrijf is opgericht om restmaterialen te verwerken tot relatiegeschenken. Ze doen dat in hun atelier waar ze werken met mensen die een afstand tot de arbeidsmarkt ervaren om ze zo te helpen aan een betaalde baan. Primair is hun impactgebied dan Circulaire/duurzame productie en hun secundaire impactgebied is dan Arbeidsparticipatie.
Je kunt de impactgebieden die jou aanspreken gebruiken als filterfunctie op de Buy Social Market, de grootste online etalage van sociale ondernemingen in Nederland.
De 7 impactgebieden met toelichting
Arbeidsparticipatie
De grootste groep van onze leden richt zich hier primair op. Ze bieden zelf werk aan arbeidsparticipanten, minimaal 30% van de werknemers heeft een afstand tot de arbeidsmarkt. De arbeidsparticipanten stromen door naar een duurzame aanstelling binnen de onderneming of hebben garantie op een betaalde baan bij een andere werkgever. UWV-, WMO-gelden of andere subsidies mogen maar zijn geen onderdeel van het verdienmodel.
Circulaire/Duurzame productie
Ondernemingen in deze categorie hervormen de productieketen van producten als voedsel, kleding of meubels op een innovatieve en zo circulair mogelijke manier. Dit houdt in dat het afval wordt beperkt tot een minimum, of zelfs wordt omgezet in een bruikbaar product en dat er wordt gekeken naar duurzame productie grondstoffen. Een aantal veel voorkomende thema’s zijn recyclen, upcyclen, hergebruik en deelgebruik of Product as a Service (PaaS).
Energietransitie
De overgang naar nieuwe, hernieuwbare energievoorzieningen bewerkstelligen en financieel haalbaar te maken voor consumenten: dat is waar deze ondernemingen voor staan. De meeste richten zich op zonne- en windenergie, maar er zijn er ook die de thermische energie van de oceanen gebruiken of nog andere technieken. Vaak is innovatie hier het kernwoord, waarbij de energie volgens een nieuw businessmodel wordt geleverd of zelfs een geheel nieuwe energiebron wordt ontwikkeld. Denk hierbij aan bedrijven die duurzame energie opwekken in een cooperatief model of werken aan de opslag van energie die uit fluctuerende bronnen wordt gewonnen zoals wind, zon of aardwarmte.
Internationale ontwikkeling & Fairchain
Als een onderneming zich richt op het bevorderen van een duurzame internationale productieketen gaat het altijd om een combinatie van twee aspecten: (1) alles wat direct met de mens te maken heeft: dit komt voornamelijk neer op het zorgen voor een behoorlijk loon (living wage), ofwel een loon dat is gebaseerd op de index van de kosten van het levensonderhoud in het land waar de ontvanger woont en (2) het korter maken van productieketens teneinde de verdienste en/of weerbaarheid te verhogen aan het begin van de keten en/of waarde-creatie in het land van herkomst.
Sociale verbinding & gelijkwaardigheid
Sociale ondernemingen in dit impactgebied zijn gericht op het bevorderen van de binding in de wijk of gemeenschap en/of de samenhang in de maatschappij. Dat kan gerealiseerd worden door lokale wijkinitiatieven, maar ook bedrijven die actief zijn op nationaal niveau, kunnen lokaal impact hebben. De onderneming bereikt een kwetsbare doelgroep, onder de kwetsbare doelgroep valt een doelgroep die binnen het huidige systeem geen of niet gelijkwaardige toegang heeft tot de door de sociale onderneming aangeboden middelen en/of diensten. Thema’s als eenzaamheid of diversiteit en inclusie vallen binnen dit impactgebied.
Verbeteren van de zorg
Waar een gewone zorginstelling reguliere zorg levert die wordt betaald uit de collectieve lasten, heeft een sociale onderneming een duidelijke maatschappelijke meerwaarde en draait het op zelf gegenereerde omzet. Deze meerwaarde bestaat uit het innovatieve karakter van de onderneming, waarin het bijvoorbeeld gericht is op het verbeteren van de kwaliteit van zorg, of het verduurzamen ervan. Het kan ook een innovatie zijn die kostenbesparing met zich meebrengt, door preventieve zorg te bieden of minder zorgconsumptie mogelijk te maken.
Voedseltransitie & natuurbehoud
Deze Leden die zich op dit impactgebied profileren kunnen dat op 4 manieren doen:
1. Innovatie
Wanneer de onderneming voedselproducten maakt die bijdragen aan een duurzame verandering in het voedingssysteem door bijvoorbeeld de transitie naar duurzame voedingsstoffen. Het is hierbij dus van belang dat er ook een daadwerkelijke innovatieve vervanging is voor het oude systeem.
2. Verkorten van de keten
De onderneming focust zich op het stimuleren van lokale voeding of realiseert een lokaal productieproces van het voedsel.
3. Natuurbehoud
Indien de onderneming zich richt op natuurbehoud is het van belang dat er directe impact wordt gecreëerd door bijvoorbeeld het landbouwproces.
4. Dierenwelzijn
Indien de onderneming zich richt op dierenwelzijn is het van belang dat de onderneming verder gaat dan biologisch. Er moet een daadwerkelijke verandering in het systeem plaatsvinden door bijvoorbeeld een activistische rol aan te nemen.
Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief. We versturen deze vier keer per jaar.
Selecteer een branche
Zoekterm